به گزارش صنعت کار، تجربه نشان داده که برخی صنایع فارغ از موضوع تحریم، چندان قابل اعتماد نیستند. برای مثال صنعت خودرو حتی در شرایطی که اوضاع اقتصادی کشورمان دغدغه بسیار کمتری داشت، باز هم در حاشیه به سر می برد و بیشتر از اینکه درآمد و اشتغالزایی داشته باشد، هزینه و نارضایتی عمومی را به همراه داشت.
در همین رابطه محسن حاتم معاون اسبق برنامه‌ریزی وزارت صنایع و معادن به صنعتکار می‌گوید: مسائل و مشکلات صنعت را می‌شود به دو دسته تقسیم کرد، مساول درونی که درون خود خانواده صنعت است و دسته دیگر به موضوع اقتصاد کلان بازمی گردد و مربوط به فضای کسب و کار است، درحال‌حاضر صنعت از این دو دسته مشکلات رنج میبرد.
او ادامه می‌دهد: در کشورهای پیشرفته صنایع به دنبال رقابت با هم جنس‌های خود هستند اما صنعت در ایران باید با فعالیت‌های زیر پله‌ای و سود آور غیر منطقی مبارزه کند.
*تامین اجتماعی فشارش را از روی تولیدکننده بردارد
حاتم می‌افزاید: نظام مالیاتی در ایران بسیار ناکارآمد است و هیچ گاه نتوانسته تعادل و توازن را در بخش‌های مختلف مهم اقتصادی به وجود بیاورد چراکه از وطایف مهم مالیاتی در آمد زایی صرف نیست بلکه ایجاد تعادل و توازن ابین بخش‌های مختلف اقتصادی است و نگاه ما همیشه به مالیات یک نگاه در آمد زا بوده است، نظام مالیاتی تنظیم‌کننده جریان نقدینگی و سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف اقتصاد است. هیچ صنعتی در هیچ کجای دنیا نمی‌تواند ۴۰-۵۰ درصد الی ۱۰۰ درصد سودآوری داشته باشد. دردنیا سود صنایع رده میانی فناوری زیر ۱۰ درصد وصنایع معمولی بین ۳ الی ۷ درصد است و با همین رقابت و زندگی می‌کنند اما در ایران بازده اقتصادی زیر ۳۰ درصد معنا ندارد.این مشکلات راه‌حل دارد اما در همه در وهله ها ترجیح آن بوده که به آن فکر نشود.
معاون اسبق برنامه‌ریزی وزارت صنایع ومعادن می‌افزاید: این که عنوان می‌شود نظام مالیاتی باید شفاف باشد درست است اما نه برای مدیران و مسئولان بلکه برای مردم. نظام مالیاتی کشور راه را اشتباه رفته است. سیستم تامین اجتماعی عمده فشارش بر تولید‌کنندگان است و همچنین قانون کار دچار مشکل است و این‌ها مسائلی است که صنعت از آن رنج میبرد. سال هاست که صنعتگران ما با تحریم مشکلی ندارند و با آن خو کرده‌اند اما به شرطی که نظام بانکی بتواند وظیفه خود را انجام دهد، زمانی که نظام بانکی ما در شرایط تحریم کار آمد نباشد این مشکل مستقیم به صنعت وارد می‌شود. اگر مسائلی که عنوان شد برای بهبود فضای کسب و کار صنایع حل شود قطعا تولید می‌تواند اقتصاد کشور را نجات دهد.
این کارشناس حوزه صنعت بیان می‌کند: صنعت نفت و گاز و خودرو دو صنعت مادر حساب می‌شوند به طور مثال در کنار صنعت نفت و گاز چندهزار شغل غیر مستقیم و مرتبط و در واقع زنجیره تامین نفت وگاز وجود دارد، نخستین صنعت ما در زنجیره تامین نفت و گاز است و در رده‌های بعدی صنایع نیروگاهی و خودرو قرا دارند. در زنجیره تامین صنایع نیروگاهی نزدیک ۵۰۰ و در زمینه خودرو نزدیک هزار کارخانه وجود دارند.
او ادامه می‌دهد: صنعت خودرو را باید جدای از بحث صنعت نگاه کرد. انباشت ناکار آمدی‌ها و سوء مدیریت‌ها در صنعت خودرو در چه در سطوح کلان چه در سطوح بنگاهی سبب شده این صنعت نقش و رسالت خود را که زمانی موتور محرک صنایع در بخش‌های دیگر بود نه تنها از دست بدهد بلکه عامل بی‌اعتمادی مردم به تولید داخل هم شود. ضربه‌ای که صنعت خودرو با این وجه خود می‌زند به تولید داخل خیلی مهم تر از نارضایتی هایی هست که مردم از کیفیت و نرخ و خدمات پس از فروش مممکن است داشته باشند و برای این مسئله باید راه‌حل عاجلی پیدا کرد.
*صنایع کوچک را بیش از گذشته جدی بگیریم
بخش عمده از اقتصاد و صنعت کشور علاوه بر زنجیره‌های تامین صنایع مادر، از صنایع کوچک تشکیل می‌شود، که شاید نقش این صنایع کوچک در صنعت آنقدر که صنایع بزرگ به چشم می‌آید دیده نشود. به هر حال نمی‌شود نقش آنها را نادیده گرفت.
در همین رابطه معاون فنی سازمان صنایع کوچک با بیان اینکه وظیفه سازمان صنایع کوچک ارائه خدمات زیر بنایی در شهرکهای صنعتی به صنایع کوچک است به صنعت کار می‌گوید: تلاش بر این است بین صنایع بزرگی چون فولاد و نفت و گاز و خودروکه صنایع مادر به حساب می‌آیند و صنایع کوچک، در قالب رابطه‌های پیمانکاری، رابطه‌ای برقرار می‌کنیم تا اگر صنایع بزرگ به تامین قطعات و تامین مواد اولیه صنایع کوچک احتیاج داشت بتواند نیاز آنها را تامین کند.
فتحعلی محمدزاده در گفتگو با صنعتکار می‌افزاید: در کشورهای پیشرفته و یا در حال توسعه صنایع کوچک جزء بنیان‌های اصلی‌اند، در کشور هایی همانند کره جنوبی و آلمان و ژاپن صنایع کوچک حرف اول را می‌زند. اگر کشوری به دنبال این است که مسئله اشتغالش را حل کند باید حتما به صنایع کوچک توجه کند، اگر کشوری به دنبال عرضه اندام در بازار‌های جهانی است باید به صنایع کوچک توجه کند. زندگی در شهرستان‌ها و روستاها با درآمد پایدار است و درآمد پایدار بخش عمده‌اش از محل احداث صنایع کوچک تامین می‌شود.
وی همچنین اظهار داشت: امروزه ما در بخشی زندگی می‌کنیم که با توجه به شرایط کشاورزی و باتوجه به شرایط اقلیمی موجود ناچارا باید سمت صنعتی شدن برویم، امروزه توسعه صنعتی برای ما یک انتخاب نیست که بین گزینه‌ها انتخاب کنیم برای ما یک ضرورت است. اگر اشتغال، کشاوزی مدرن، تولیدات کیفی و عرضه محصولات در بازار‌های بیرون مرز هایمان را می‌خواهیم باید به سمت صنعتی شدن و صنایعی که تولید کیفی دارند برویم.
معاون فنی سازمان صنایع کوچک تصریح کرد: ایران کشوری با ۸۰ میلیون جمعیت است، تامین اقلام مورد نیاز این جامعه ۸۰ میلیونی از سوی صنایع کوچک صورت می‌گیرد، ۹۳ درصد از صنایعی که در کشور وجود دارند جزء صنایع کوچک هستند. در شهرکهای صنعتی ما یک ظرفیت متمرکز بسیار بالایی داریم تا بتوانیم به رشد صنایع کوچک کمک کنیم. در کشورهای درحال توسعه صنایع بزرگ در هر منطقه‌ای مستقر شوند به توسعه صنایع کوچک کمک می‌کنند. باید بتوانیم این موضوع را در کشور خودمان نهادینه کنیم.
اما به راستی چه علتی دارد که ما در صنایع دیگر به اندازه صنعت نفت و گاز و خودرو ورود نکرده‌ایم و نتوانسته‌ایم ایجاد‌کننده زمینه صادرات غیر نفتی و.. باشیم، در همین رابطه محمود دودانگه معاون امور اقتصادی سابق وزارت صنعت، معدن و تجارت به صنعت کار می‌گوید: از ابتدا باید استراتژی توسعه صنعتی بر اساس یک متالوژی روشن و شفاف و بر اساس یک مفروضات مشخصی که در سطح ملی تعیین شده باشد باید تدوین شود و بر اساس آن اقدام شود بخش‌های مختلف صنعتی در سطح کشور در چارچوب آمایشی که تعیین می‌شود توسعه پیدا کنند.
محمدزاده افزود: اما چون از ابتدا و حتی از قبل انقلاب یک چارچوب و برنامه صنعتی منسجم و یکپارچه نداشته‌ایم طبیعتا هر دوره‌ای سعی شده به حوزه‌های مختلف پرداخته شود البته پرداختن به این حوزه‌ها بی‌جا و نادرست نبوده است اما آنچه می‌خواهم بگویم این است که چارچوب مشخص و مدونی که اطمینان پیدا کنیم اگر به این حوزه پرداخته شود رشد قابل توجه اقتصادی پیدا می‌شود و سایر متغییر هایی که انتظار می‌رود به‌دست می‌آید این گونه نبوده است. باید مشخص کنیم دنبال چه هستیم، اگر اکنون هم این موضوع مشخص شود بسیاری از برنامه‌های توسعه صنعتی ما معنا دار خواهد شد.
او تاکید می‌کند: این که ما بخواهیم در همه صنایع سرآمد باشیم امری محال است، باید با توجه به منابع محدودی که در اختیار کشور است و ظرفیتی که برای جذب سرمایه‌گذار خارجی داریم مشخص کنیم اولویت اول ما رشد مبتنی بر بخش کشاورزی است یا رشد تجارت و زیر ساخت‌های تجاری یا رشد مبتنی بر صنعت بعد اگر به دنبال آن اولویت صنعت بود به سراغ بخش‌های صنعتی برویم و آنجا هم اولویت هایمان را به گونه ای بنچینیم که بتواند معیار‌های ما را پوشش دهد و برآورده کند.
