اخبارویژه ها

برای هر تغییر مثبتی در جامعه به سمن ها نیاز داریم/ از کودک همسری تا قانون سمن ها به روایت «طیبه سیاوشی»

به گزارش صنعت کار، این عضو کمیسیون فرهنگی مجلس که با بیش از یک میلیون و ۱۰۰ هزار رای پا به خانه ی ملت گذاشت پیش از این در حوزه های مختلف اجتماعی خصوصا پییشگیری از آسیب های اجتماعی فعالیت های چشمگیری داشت. سیاوشی اکنون نیز یکی از حامیان فعالیت های مردم نهاد در کشورمان است و در بسیاری از رویدادهای عام المنفعه و همچنین خیریه حضور می یابد.

وی ضمن پذیرش دعوت ما برای حضور در تحریریه عصر تشکل و گپ و گفت در خصوص موضوعات روز به سوالات مان در حوزه سمن ها نیز پاسخ داد که مشروح آن را در ادامه خواهید خواهند:

 خانم سیاوشی در شرایط فعلی وضعیت کاری برای سمن ها را چطور برآورد می کنید؟

در ابتدا ضمن تشکر از شما و تحریریه ی سایت خبری عصر تشکل، برایتان آرزوی موفقیت دارم و امیدوارم در مسیر خدماتی که به تشکل ها می دهید موفق باشید. به اعتقاد من در دولت های یازدهم و دوازدهم تا حدود زیادی از دیدگاه امنیتی به سمن ها گذر کرده ایم و به سمت اجتماعی شدن و تغییر نگاه به آنها رفته ایم. یادم می آید زمانی در دولت دهم هر روز از جایی می آمدند و در مورد فعالیت های ما در دروازه غار تهران سوال و جواب می کردند و درک نمی کردند که یک فرد برای کمک به دیگران باید به یک بلوغ فکری و مالی رسیده باشد در غیر این صورت نمی توان فعالیت اجتماعی داشته باشد و در هر صورت این فشارها خیلی عجیب بود.

 

 

در دولت های بعد از دولت دهم به طور مشخص چه اتفاق تازه ای افتاد؟

دولت یازدهم و دوازدهم در این حوزه تغییرات محسوس داشت اما مشکلاتی که در گذشته یا امروز در این رابطه مشاهده می کنید به دلیل نبود قانون مشخص در این عرصه است. البته در ماده ۸۰ برنامه ششم توسعه اشاره کوچکی شده که در حوزه آسیب های اجتماعی و برای حل و فصل این مسایل به کمک سمن ها که در واقع شرکای اجتماعی محسوب می شومند باید مسایل را پیش برد ولی ما قانونی نداریم. طرحی در این زمینه بوده ولی در مجلس هشتم و نهم که تلاش شد به تصویب برسد که مرتبه ی دوم تا یک حدودی مواد آن در صحن علنی مورد بحث قرار گرفته شد ولی متوجه نشدیم در آخر چه سرنوشتی داشت.

من زمانی که با دوستانم که در انجمن های مختلف کار می کنند صحبت می کنم به آنها می گویم یکی از مباحث مهم در حوزه فعالیت سمن ها بحث داشتن یک قانون مشخص است که چارچوب ها را مشخص می کند و این امر از سلیقه ای عمل کردن افراد پیشگیری می کند. در این حیطه برخوردها و رفتارها از سوی حاکمیت با این دستگاه ها کمتر سلیقه ای اعمال می شود و نظام مند می شود. به نظر من یکی از مطالبات اساسی که شما و سمن ها باید آن را دنبال کنند بحث داشتن یک قانون است.

قانون سمن ها اکنون در چه مرحله ای است؟

اکنون وزارت کشور یک لایحه ای را در دستور کار دارد که در حوزه سمن ها و لایجه ای مرتبط با همین امر در حوزه مسئولیت اجتماعی که این دو لایحه هنوز در دستور کار وزارت کشور مانده و حتی به کمیسیون های دولت هم نرسیده است. یکی از مطالبات اصلی سمن ها باید پیگیری این حوزه باید باشد. شما نیز به عنوان رسانه کارتان ساماندهی می شود و سمن ها نیز می توانند با این ابزار خیلی راحت تر کار کنند.

 

 

گذشته از تصویب قانون سمن ها اکنون چه انتقادی به نحوه فعالیت این تشکل ها دارید؟

این سمن ها معایبی هم دارند که آن نیز به دلیل نداشتن قانون رخ داده است. مثل موضوع پولشویی که اکنون بر سر زبان ها افتاده و یکی از مورادی است که به اعتماد مردم لطمه می زند و هم اینکه سمن ها به نوعی آسیب می بینند زیرا فعالیت هایشان را نمی توانند در چارجوب تعیین شده ادامه دهند.

به خاطر این موضوع پولشویی مشکلات زیادی رخ داده و من امیدوارم دوستان آنقدری تعقل داشته باشند که بعد امنیتی در حوزه سمن ها افزایش نیابد. به اعتقاد من یکی از مواردی که طبق قانون اساسی ما تاکید شده که مسئولیت های جامعه باید به خود مردم سپرده شود از این بعد نیز سمن ها نقش مهمی دارند ولی قانون این امر را گوشزد کرده ولی متاسفانه در این حوزه هر چقدر از مرکز دورتر می شویم فرهنگ سازی کاهش می یابد و کمتر شاهد این هستیم که این فعالیت ها را ببینیم.

آیا مثالی در این زمینه دارید؟ در خصوص بازدیدهای خودتان از مناطق محروم.

بله. برای مثال در بازدیدی که ما از شیرآباد زاهدان داشتیم هیچوقت فکر نمی کردم منطقه ای شبیه به آن در ایران وجود داشته باشد.وضعیت در این منطقه خیلی وحشتناک بود و ۴۳ درصد مردم آن حاشیه نشین بودند و این نشان می دهد ما و حاکمیت راه را اشتباه رفته ایم. ما می توانستیم مردم را شریک کنیم تا وضعیت به اینجا کشیده نشود و سمن هایی که آنجا فعالیت می کنند به نظر من اینها افراد مقدسی هستند. پزشکان بدون مرز که از کانادا و فرانسه به ایران آمده اند و فداکاری می کنند.

مهمترین موضوعی که در این بازدیدها از مناطق آسیب دیده با آن مواجه می شدید چه چیزی بود؟

ما مناطق محروم زیادی در ۳۱ نقطه ی آسیب تهران و سایر شهرها دیده ایم. ولی مناسفانه وضعیت در زاهدان وحشتناک بود. در این مناطق دیگر ماهیت انسانی دیده نمی شد و سمن هایی که مشغول فعالیت بودند جای امیدواری بسیاری بودند برای ما. مانند دروازه غار تهران که یک زمانی دستگاه های دولتی جرات ورود به آن را نداشتند اما هرچقدر میزان مشارکت و حضور سمن ها بیشتر می شد خدمات شهرداری و بخش های حاکمیتی هم بیشتر می شد. در این مناطق محروم هم وضعیت به همین صورت است و باید مشارکت و اطلاع رسانی در این زمینه افزایش یابد. البته که من فکر می کنم که در این حوزه بیشتر مردم باید مشارکت داشته باشند تا دولت.

 

 

با توجه به اینکه در فصل بودجه نویسی و تدوین بودجه سال ۹۸ هستیم نظرتان را در مورد بودجه تخصیص یافته به امر آسیب های اجتماعی بگویید؟ 

ما در وزارت کشور معاونتی داریم که ذیل آن حدود ۳۰ دستگاه تعریف شده است. وزارتخانه های مختلف موظف شده اند تا بودجه ی ۳۰۰ میلیارد تومانی را برای آسیب های اجتماعی هزینه کنند. اما ایراد اصلی اینجاست که ما آمایش سرزمینی نداریم که اخیرا مجلس نیز به آن پرداخت. در نتیجه این ۳۰۰ میلیارد تومان نیز در بخش های اداری هزینه می شود زیرا آمایش درستی انجام نشده است. سمن ها نیز از این موضوع ناامید هستند و تاثیر این بودجه را نخواهند دید.

مصداقی برای این امر دارید؟

بله. این نظیر این اتفاق است که بروید در سیستان و بلوچستان که فرهنگ آنان را نمی دانیم یک سرویس بهداشتی بسیازیم. در حالی که مرد خانه اجازه نمی دهد همسرش به آن سرویس بهداشتی برود زیرا در نزدیکی آن قومی است که این مرد با آنها مشکل دارد. این مسایل پایه ای بسیار مهم است. ما آمایش نداشتیم ولی لایجه بودجه و سند چشم انداز نوشته ایم و اینها هیچکدام بر اساس آمایش سرزمین نبوده است و متاسفانه نمی توان به آن امید داشت.

اخیرا طرح کودک همسری نیز در مجلس مطرح بود که موافقان اندک و مخالفان بسیاری داشت. به نظر شما سرنوشت این طرح به کجا می آنجامد؟

همانطور که می دانید، طرح با قید یک فوریت به صحن علنی آمد و بعد به کمیسیون امور قضایی رسید و ۳ جلسه هم مورد بحث و بررسی قرار گرفت که کارشناسان و مخالفین فراوان برای آن آمدند و موضوعات را مطرح کردند ولی متاسفانه دلایل فقهی و شرعی و بحث آمار که تعداد این افراد کم است مطرح شد. یکی از دوستان حقوقدان نیز اشاره کردند که مرگ ۴۰۰ نقر بر اساس قواعد بین الملل کشتار جمعی محسوب می شود و اگر شما زندگی این ۴۰۰ نفر را با موضوع کودک همسری بگیرید. برای مثال در روستایی یک خانم زیر ۱۳ سال را مجبور به ازدواج کردند و در ۱۶ سالگی این خانم باردار شد و خودش و جنینش را در ۹ ماهگی آتش زد و هر دو آنان جان باختند.

در نتیجه شما اعتقاد دارید این موضوع زندگی کودکان را سامان نمی دهد و آنان را بیشتر دچار مشکل می کند؟

این افراد آنقدر دچار فقر هستند که این ازدواج ها آنان را فقیرتر می کند ولی خب تاکید مخالفان روی این آمار و ارقام بود و مباحث فقهی که نیاز به اجماع و رای دادن داشت. اجماعی هم در این مورد وجود ندارد. زیرا ما فتوای آیت الله مکارم را گرفتیم که می گفتند بلوغ جنسی اهمیتی ندارد و بلوغ فکری ملاک است. ما جلسات متعددی در خصوص فقه پویا شرکت کردیم که مقتضیات زمان و مکان در آن در نظر گرفته می شد. برای مثال من در اندونزی هم شاهد بود که آنان نیز با توجه به مسلمان بودن شان سن ازدواج را ۱۸ ساله گذاشته بودند ولی با همه این تفاسیر و تغییرات این لایحه رای نیاورد. ولی ما نا امید نیستیم و پیگیری های مان را انجام می دهیم زیرا این یکی از مطالبات مهم جامعه است و بسیار هم جامعه بر روی آن حساس است. این امر از مصادیق خشونت علیه کودکان است و پدیده ای است که خوشبختانه زود اسم کودک همسری را پیدا کرد و معروف شد.

به عنوان سوال آخر چشم انداز فعالیت سمن ها در کشور را چطور ارزیابی می کنید؟

در حالت کلی ما برای هر تغییری در جامعه نیاز به سمن ها داریم و جامعه مدنی باید در کنار اصحاب علم حضور یابند. این پازل در کنار هم می توانند مشکلات جامعه را مرتفع کنند. امیدوارم دوره بعدی مجلس نیز دوره ای باشد که فعالیت های مدنی و قاونین اینچنینی نظیر قانون سمن ها توجه بیشتری شود در حالی که این دوره به اعتقاد من یک فرصتی است و باید در این زمینه تلاش کنیم. مانند لایحه حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان که از تلاش برخی از افراد و فعالان نبود مانند ۱۱ سال قبل محقق نمی شد.

منبع: عصر تشکل

انتهای پیام/

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا