ماهنامه صنعت کار نوشت؛ فناوری اطلاعات با هدف افزایش کیفیت زندگی افراد، افزایش بهره وری انرژی و در نهایت رشد و توسعه اقتصادی جایگاه ویژه ای در اقتصاد برخی کشورها داشته و توانسته سهم قابل توجهی از اشتغال را به خود اختصاص دهد.
عرصه جدیدی که منجر به ایجاد رقابت میان کشورها برای افزایش سهم کالاها و خدمات تولیدی در سطح بازار جهانی شده است.
ایران نیز با ورود به این بازار تلاش خود را برای بهره گیری از مزایا این حوزه کرده است، به همین خاطر و با توجه به اهمیت موضوع، شرایط حوزه ICT را از شهاب جوانمردی مدیرعامل شرکت فن آوری اطلاعات و ارتباطات پاسارگاد به عنوان فعال این حوزه پیگیری کردیم.
صنعتکار: در ابتدا در خصوص شرکت فن آوری اطلاعات و ارتباطات پاسارگاد (فناپ) و خدمات ارائه دهنده این شرکت توضیحاتی برای مخاطبین ما بفرمایید.
جوانمردی: هلدینگ فناپ متشکل از تعدادی شرکت های فعال در حوزه صنعت ICT است که اولین فعالیت هایش را در حوزه نرم افزارها مالی، نرم افزارهای بانکداری متمرکز، نرم افزار بیمه گری و بازار سرمایه عرضه کرده و پس از آن به حوزه پرداخت الکترونیکی ورود کرده است.
برخی از شرکت های ما در حوزه پرداخت الکترونیکی به عنوان یک PSP عمل می کنند و همین طور شبکه ATM های خارج از شعب بانک را مالکیت، نگه داری و مدیریت اش را بر عهده دارند.
همچنین در حوزه تولید نرم افزارهای Enterprise فعالیت داریم و در کنار آن در حوزه تلکام دارای مجوزهای FCP ، MVNO، IPVT هستیم.
یکی از شرکت ها در حوزه توسعه زیرساخت های فناوری اطلاعات و ارتباطات، شبکه های گسترده، دیتا سنتر و هوشمندسازی شهرها و راه‌ها مشغول به فعالیت است.
مجموعه فعالیت‌هایی را هم درحوزه سرویس های ارزش افزوده موبایل با هر سه اپراتور داریم و در عرصه های مختلف ارائه کننده خدمات ارزش افزوده و بحث های دیجیتال مارکتینگ هستیم و عمومی سازی سرویس های جدید BUC را بر عهده گرفته ایم.
صنعتکار: سهم حوزه ICT را در تولید ناخالص ملی و جایگاه آن در رشد اقتصاد کشور چقدر می دانید؟
جوانمردی: علی رغم اهمیت ویژه این حوزه در توسعه اقتصاد بسیاری از کشورها، چه کشورهایی که سالیان طولانی است که به اهمیت فن آوری اطلاعات پی برده بودند و چه کشورهایی که با توجه به جایگاه ویژه اقتصاد دانش بنیان به این موضوع ورود کرده اند، کشور ما شاید هنوز جایگاه مناسبی از این جهت ندارد.
آمارها نشان می دهد که در تولید ناخالص ملی در حدود 2.7 درصد از تولید به حوزه فن آوری اختصاص دارد که از این مقدار بیش از 70 درصد وابسته به حوزه ارتباطات و 30 درصد به حوزه IT تعلق گرفته است.
صنعتکار: هدف گذاری ها و سیاست ها رسیدن به چه سهمی در تولید ناخالص ملی بوده است؟
جوانمردی: در برنامه ششم توسعه هذف گذاری بیش از 110 هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری جدید در حوزه ICT صورت گرفته که آمارها نشان می دهد با شرایط فعلی به این اعداد و ارقام دست پیدا نخواهیم کرد.
هر چند از حیث ایجاد اشتغال حوزه ICT ظرفیت های بسیار جدی را دارد و در سال های 1394 و 1395 شاهد رشد جدی اشتغال دراین صنعت بودیم به گونه ای که آمارها می گوید در سال 1395 قریب 100 هزار شغل جدید در این عرصه ایجاد شد و در سال 1396 نزدیک به 130 هزار شغل جدید برنامه ریزی و هدف گذاری شدهاست.
اما به نظر می رسد مجموع سرمایه گذاری ها و از آن مهم تر تسهیل گری که در کار توسط دولت و قانون گذار باید برای این عرصه اتفاق بیفتد محقق نشده است.
صنعتکار: دلایل محقق نشدن برنامه و اهداف حوزه ICT را چه می دانید؟
جوانمردی: از نظر من دو دلیل عمده دارد، شاید هنوز جایگاه و اهمیت ICT در ایجاد اشتغال و تولید با ثبات ملی برای قانون گذاران ما مکشوف نیست و آگاه نیستند با یک سرمایه گذاری های کوچک تری می توانیم به شغل های پایدار و رقابت پذیرتری در این عرصه دست یابیم.
بعد دیگر آن این است که برای حل مسائل کشور تمرکز روی فرصت ها و رفع تهدیدها با کمک ICT برنامه ریزی ویژه ای نکرده ایم. در بیشتر اوقات بخش دولتی، خصوصی یا نیمه دولتی به مسائلی ورود کرده اند که مشابه مسائل کشورهای خارجی بوده و خدمات و محصولات مشابه را عرضه می کنند و یا در بسیاری از اوقات زیرساخت های فراهم شده برای ایجاد اشتغال در سایر کشورها و یا افزایش سهم محصولات خارجی در بازار بوده، این درحالی است که محصولات تولید کشور را آن گونه که شایسته است حمایت نمی کنند که بتوانند سهم مناسبی از بازار را اخذ کنند.
صنعتکار: پیامد محقق نشدن سیاست ها و برنامه ریزی ها برای این صنعت چیست؟
جوانمردی: در این شرایط است که می بینیم ICT به کمک حل مشکل مصرف بالای انرژی، حل مشکل ترافیک، آلودگی هوا، بهره وری پایین که در بخش های مختلف با آن رو به رو هستیم، نوسازی صنایع با نگاه جدید و حرکت به سمت انقلاب صنعتی نسل چهارم نمی آید و در بیشتر اوقات در حوزه هایی که مشتریان عمومی سطح جامعه که خواهان خدمات نهایی هستند از این امکانات استفاده می کنند.
قطعا این موارد خوب است، افراد جامعه به زندگی با کیفیت تر، دسترس پذیرتر کردن خدمات و کاهش قیمت تمام شده محصولات و خدمات در کشور به واسطه سرویس های ICT نیاز دارند ولی این تمام ماجرا نیست بلکه نگاه ما به این حوزه نباید محدود باشد.
بلکه باید در صنایعی که تشکیل دهنده های اصلی تولید ناخالص ملی هستند فن آوری اطلاعات و ارتباطات را نفوذ دهیم به نحوی که بتواند قیمت تمام شده را کاهش، بهره وری افزایش و اثر گذاری جدی تری در بازارها داشته باشیم که در این صورت سهم تولید ناخالص ملی 4 درصدی محقق خواهد شد.
صنعتکار: با توجه به تاثیر گذاری بالا سرمایه انسانی در موفقیت صنایع مختلف و با وجود دانش آموختگان فراوان در این حوزه در تامین نیروکار با مشکل مواجه نیستید؟
جوانمردی: در حوزه سرمایه های انسانی دانشگاه های ما متناسب با نیاز صنعت نیروی کار آموزش نمی دهد به همین خاطر دانشجویانی که فارغ التحصیل شده اند آمادگی جذب در بازار کار را ندارند.
علی رغم اینکه بیش از یک میلیون دانشجو در رشته های مربوط به حوزه ICT و یا نزدیک به آن داریم ولی در بازار کار نیروی خبره به سختی پیدا می شود.
صنعتکار: بحث امنیت در این حوزه چگونه است؟
جوانمردی: مسئله دیگر که به صورت جدی باید به آن توجه کرد موضوع امنیت است. امنیت آن طور که شایسته است در سخت افزارها و نرم افزارها و بهره برداری و آموزش های مربوطه توجه لازم را نداشته ایم و حتی ممکن است از قبل آن آسیب هایی را چه در سطح ملی زیرساخت های ما ببیند و چه در سطح کاربری مشتریان متحمل شوند که این موضوع هم نیاز به توجه ویژه دارد که اگر بتوانیم به ابعاد مختلف توجه کنیم قطعا حوزه ICT در رونق کسب و کار در صنایع دیگر و خود می تواند نقش آفرینی ویژه ای داشته باشد.
صنعتکار: در حوزه امنیت سرورها در داخل کشور شرایط را چگونه ارزیابی می کنید؟
جوانمردی: برای اینکه بتوانیم توسعه خدمات را داشته باشیم به موضوع امنیت باید توجه ویژه ای داشته باشیم، بخشی از سوی کاربر و آموزش ها است و بخشی به این باز می گردد که خدمات و محصولاتمان را در یک بستر امن در حوزه های مختلف همانند سرورها و ارتباطات ها و دیتا سنتر بتوانیم عرضه کنیم.
درخصوص امنیت باید به میزان توسعه زیرساخت ها توجه و سرمایه گذاری کافی داشته باشیم و نهادهای تخصصی نسبت به طراحی و پس از آن بازنگری و مجوز دادن و بازنگری به این مجوزها فعال شوند که ما از حیث امنیت آرامش خاطر داشته باشیم.
صنعتکار: چند سالی است که موضوع استارت آپ ها و فعالیت آنها در حوزه ICT مطرح است، این استارت آپ ها چه تاثیری بر روی توسعه این بخش می تواند داشته باشند؟
جوانمردی: در بسیاری از کشورها نهادهایی که کمک می کنند بازارها توسعه یابد و ایده های جدید تجاری سازی شوند استارآپ ها هستند، این در شرایطی است که در کشور ما نگاه به کسب و کار در یک صنعت یک نگاه همه جانبه نیست.
در هیچ کشوری دیده نشده با تکیه بر صنایع بزرگ یا صنایع کوچک و متوسط و یا صرفا استارت اپ ها بتوان به اهداف خود در حوزه اشتغال و ارزش آفرینی و توسعه تولید ناخالص ملی دست پیدا کرد.
بلکه این مسائل به مانند یک هرم می مانند و برای موفقیت در آن باید به تمام ابعاد این هرم توجه کنیم.
بعد از آن به شرکت های کوچک و متوسط و تبیین امکانات و قوانینی که آنها نیاز دارند و بر روی آنها یک بستر جدی تر برای شرکت های بزرگ ایجاد کنیم تا در نهایت پروژه های بزرگ تعریف و انجام شود و بازارها را برای شرکت های کوچک و متوسط و استارت آپ ها فراهم کنیم و در غیر این صورت نمی توانیم نتیجه دلخواه را از سرمایه گذاری بر روی استارت آپ ها داشته باشیم.
توجه به حوزه استارت آپ ها در سال های اخیر حس خود باوری و انگیزه بخشی را در جوان های ما ایجاد کرده است که ما باید حداکثر بهره برداری را از آن داشته باشیم.
صنعتکار: از ظرفیت های استارت آپ ها در کشور استفاده بهینه می شود؟
جوانمردی: در حال حاضر استفاده از این امکان در حداقل خود است زیرا تصور افرادی که وارد حوزه های استارت آپی شده اند این است که به تنهایی باید یک کسب و کار مستقل داشته باشند در حالی که در بسیاری از کشورها سهم قابل توجهی از استارت آپ ها، خود را به شرکت های بزرگ دنیا می فروشند و یا در آن کسب و کارها ادغام می شوند و درنهایت جزئی از یک زنجیره تامین بزرگ تر می شوند که در این خصوص فرهنگ سازی مناسب صورت نگرفته است.
صنعتکار: و به عنوان سوال آخر پیشنهاد یا راهکاری برای عملکرد بهتر استارت آپ ها مد نظر دارید؟
جوانمردی: قوانین، مشوق ها و تسهیل گری که انجام می دهیم محدود و منحصر به استارت آپ ها نباشد، باید فرهنگ سازی صورت گیرد که شرکت های بزرگ راغب شوند بخشی از بازارهای خود را به استارت آپ ها واگذار کنند و سرمایه گذاری های خود را به این سمت وسو سوق دهند و ما به ازا آن بتوانند از یک سری خدمات و امکانات برخوردار شوند که اگر این موارد در یک زنجیره به هم پیوسته مشاهده شود در آن شرایط ورود به حوزه استارت آپی می تواند نتیجه بخش باشد و در غیر این صورت شاید بیش از 80 درصد کسب و کارهایی که در این حوزه شکل می گیرد قابلیت تجاری سازی پیدا نمی کند.
انتهای پیام/
