ماهنامه صنعت کار نوشت؛ آفریده ضمن پیش بینی عدم نیاز به انرژی های فسیلی در آینده نه چندان دور بر لزوم برداشت به موقع از میادین تاکید داشته و اظهار می‌دارد حضور شرکت های خارجی در ایران به توانمندی شرکت‌های ایرانی کمک خواهد کرد و باعث می شود صنعت نفت ایران بعد از چند سال روی پای خود بایستد.
گفت و گوی ماهنامه صنعت کار با حسین آفریده در ادامه از نظرتان می‌گذرد.
آفریده با اشاره به برآوردهای صورت گرفته توسط وزارت نفت، می گوید: بر اساس برآوردهای انجام شده حدود ۲۰۰ میلیارد دلار سرمایه برای توسعه صنعت نفت و گاز ایران لازم است. صنعت نفت ایران در سال‌های اخیر به دلیل تحریم روزآمد نشد و از نظر فناوری نسبت به تکنولوژی های روز عقب افتاد. بنابراین لازم است به فناوری روز دست پیدا کنیم و برای تحقق این موضوع پیش بینی میشود به حدود ۲۰۰ میلیارد دلار سرمایه نیاز است. اگر سرمایه مورد نیاز جذب نشود، با مشکلات مختلفی رو به رو خواهیم شد.
وی با بیان اینکه نفت و گاز انرژی‌های فسیلی هستند، تصریح کرد: در حال حاضر تلاش‌ها در دنیا به سمتی حرکت می‌کند که انرژی‌های نو جایگزین انرژی‌های فسیلی شود. بنابراین تمایل برای انرژی‌های فسیلی به مرور کاهش خواهد یافت. برای مثال خودروها به سمت خودروهای برقی حرکت می‌کنند و در برنامه برخی کشورهای اروپایی تعیین شده است که تا سال ۲۰۲۰ حدود ۹۰ درصد خودروهای خود را برقی کنند. اگر این اتفاق رخ دهد تقاضا برای فرآورده‌های نفتی که برای مصرف پالایشی تولید می شود کاهش پیدا خواهد کرد.
رییس دانشکده مهندسی انرژی و فیزیک دانشگاه صنعتی امیر کبیر ادامه داد: انرژی های خورشیدی و بادی درحال توسعه هستند و مقرون به صرفه تر می شوند و این موضوع تهدیدی برای انرژی های فسیلی است. این تهدید نه در آینده دور بلکه در آینده نزدیک رخ خواهد داد. اگر استفاده و بهره برداری از نفت و گاز را به حداکثر نرسانیم ممکن است تقاضا برای انرژی های فسیلی کم شود. بنابراین باید تا زمانی که بازار هنوز به این انرژی ها نیاز دارد از این ظرفیت استفاده کنیم. لازمه تحقق این امر هم سرمایه گذاری و انتقال تکنولوژی است. تکنولوژی باید از سوی کشورهای صاحب تکنولوژی به کشور منتقل شود.
نمی‌توان ادعا کرد ایران صاحب تکنولوژی‌های روز است
آفریده در ادامه با بیان اینکه تا ۱۵ سال قبل دانشکده نفت در کشور وجود نداشت، اظهار کرد: در سال‌های قبل فقط دانشگاه آبادان مختص نفت بود. وزارت نفت در دولت اصلاحات به دانشگاه‌ها کمک کرد و دانش نفت وارد دانشگاه‌ها شد اما این دانشگاه‌ها نوپا هستند و ظرف ۱۵ سال توانایی به میزانی ایجاد نشده است که ادعا کنیم ایران در حال حاضر صاحب تکنولوژی‌های روز است.
وی با تاکید بر اینکه یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که صنعت نفت کشور با آن دست و پنجه نرم می‌کند ازدیاد برداشت است، توضیح داد: بالا رفتن سن میادین باعث شده برداشت از آن‌ها دشوار شود، بنابراین باید از روش‌های ازدیاد برداشت برای رفع این مشکل استفاده کرد. میزان ازدیاد برداشت ایران در مقایسه با سایر کشورها پایین است. البته وزارت نفت برای افزایش ضریب بازیافت تلاش زیادی کرده و دانشگاه‌های برتر کشور را درگیر این موضوع کرده است. دانشگاه‌ها نیز تلاش خود را می کنند اما باید به کشورهای صاحب تکنولوژی وصل شوند. در این راستا شرکت‌های نفتی صاحب تکنولوژی باید با ایران تعامل کنند تا هم سرمایه و هم تکنولوژی را به کشور وارد کنند.
رییس دانشکده مهندسی انرژی و فیزیک دانشگاه صنعتی امیر کبیرادامه داد: اگر ازدیاد برداشت یک درصد افزایش یابد با قیمت‌های کنونی نفت حدود ۵۰۰ میلیارد دلار سود برای کشور در پی خواهد داشت. می توان با سرمایه گذاری و وارد کردن تکنولوژی‌های به روز دنیا به میزانی بیش از یک درصد هم دست پیدا کرد.
کشورهای همسایه شیب مخازن را به سمت خود سوق می‌دهند
آفریده با اشاره به میادین مشترک نفتی و گازی اظهار کرد: همسایگان و رقبای ایران از نظر دسترسی به تکنولوژی مانند ایران نیستند و می توانند با استفاده از تکنولوژی میدان‌هایی که بین دو کشور مشترک است را تخلیه کنند. در ایران حفاری افقی انجام میشود و حداکثر استفاده MWD (Measurement- While- Drilling) است اما کشورهای دیگر از تکنولوژی RSS (Rotary Steerable System) استفاده می‌کنند و از طریق این تکنولوژی چاه را سریع تر حفر کرده و می توانند شیب میادین نفتی و گازی را به سمت خود سوق دهند.
وی با تاکید بر اینکه برای جذب تکنولوژی و سرمایه باید جاذبه ایجاد شود تا شرکت‌های نفتی بزرگ تمایل داشته باشند برای سرمایه گذاری در صنعت نفت به ایران بیایند، گفت: قراردادهای بای بک که سال‌های قبل اجرا می شد از جذابیت لازم برای خارجی‌ها برخوردار نبود. در این راستا وزارت نفت در دولت یازدهم قراردادهای جدید نفتی را تعریف کرد که اگر اجرایی شود بستر برای سرمایه گذاری و امکان انتقال سرمایه و تکنولوژی به کشور فراهم میشود اما این اتفاق تا کنون نیوفتاده است. هر بار تلاشی برای جذب سرمایه صورت می گیرد، در مقابل جریانی در داخل یا خارج از کشور ساخته می شود که سرمایه گذار خارجی را نگران و دچار تردید می‌کند.
رییس دانشکده مهندسی انرژی و فیزیک دانشگاه صنعتی امیر کبیر ادامه داد: باید برای منافع ملی فکری کنیم و بستر جذب سرمایه گذاری خارجی و تکنولوژی های جدید را فراهم کنیم. در این راستا الگوی قراردادهای جدید وزارت نفت باید اجرایی شود و این اطمینان را برای سرمایه گذاران خارجی ایجاد کنیم که شریک خوبی هستیم.
آفریده با اشاره به وضعیت کشورهای همسایه اظهار کرد:عراق کشور همسایه ما است و در سال های اخیر دو جنگ را تجربه کرده است. اما در حال حاضر شاهد هستیم که چه ظرفیت بزرگی برای تولید نفت برای خود فراهم کرده است. همسایگان ظرفیت تولید را نه تنها در میدان های داخل بلکه در میدان‌های مشترک هم ایجاد کرده اند و نفتی که ایران می توانست برداشت کند را همسایه ها برداشت می‌کنند.
باید نگران باشیم
وی با تاکید بر اینکه باید نگران وضعیت صنعت نفت کشور باشیم، افزود:وزارت نفت در بودجه سال قبل تعهد کرده بود ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار بشکه نفت تولید کند اما در بودجه امسال اعلام کرده است سه میلیون و ۸۵۰ هزار بشکه نفت تولید خواهد کرد. این موضوع نشان می دهد صنعت نفت در طول یک سال موفق به جذب سرمایه نشده است. در واقع قصد جذب سرمایه را داشته اما نتوانسته است. همین موضوع نشان می دهد بستر سرمایه گذاری‌ها هموار نشده است. هدف ایران تولید ۵ میلیون بشکه ای نفت بود. این زنگ خطر جدی است و باید همه مسئولان نظام به آن توجه کنند. نباید از این موضوع به راحتی گذشت.
رییس دانشکده مهندسی انرژی و فیزیک دانشگاه صنعتی امیر کبیر با تاکید بر اینکه حضور شرکت‌های نفتی خارجی در ایران باعث ارتقای شرکت‌های ایرانی خواهد شد، افزود: رابطه صنعت نفت ایران سال های زیادی با دنیا قطع بود و آنچه انجام شده مبتنی بر تجربیات سی سال قبل بوده است. ممکن است طی این سال‌ها کارهای کوچکی انجام شده باشند اما برجسته نیستند.
آفریده ادامه داد:هنگامی که طرح توسعه فازهای میدان گازی پارس جنوبی آغاز شد جهشی در کشور ایجاد شد. برای مثال فاز یک توسط شرکت های ایرانی توسعه یافت. حضور شرکت‌های ایرانی ئر کنار شرکت‌های خارجی به مرور زمان باعث ارتقای شرکت‌های ایرانی می شود و اگر این روند ادامه داشت شرکت‌های ایرانی کم کم می توانستند جای شرکت های بزرگ دنیا در ایران کار کنند اما این بستر از بین رفته است و باید دوباره شرکت های خارجی بیایند و شرکت های ایرانی کنار این شرکت ها صاحب دانش شوند.
وی تاکید کرد: بعد از اینکه تکنولوژی و سرمایه وارد ایران شد بعد از یک بازه زمانی می‌توان گفت شرکت های ایرانی به دانش روز مجهز شده اند و می توانند توسعه میادین را بر عهده بگیرند.
انتهای پیام/
