ماهنامه صنعت کار نوشت، به عبارت دیگر در دوران اصلاحات این موضوع مطرح شد که نباید درآمد نفتی کشور صرف پرداخت حقوق و هزینه‌های جاری شود، بلکه باید تبدیل به سپرده ارزی شود که صندوق توسعه ملی نمونه آن است. همچنین در این دوران تاکید شد که درآمدهای نفتی باید جایی ذخیره شود و کشور منافع آن استفاده کند نه از اصل آن. مشابه کاری که کشورهای توسعه یافته از جمله نروژ انجام می‌دهند. متاسفانه سیاست مذکور در دولت‌های نهم و دهم که درآمد نفتی افزایش یافت و به بالاترین حد ممکن رسید کامل کنار گذاشته شد.
در بررسی رفتار نفتی و وضعیت نفت ایران، ابتدا باید بررسی شود که آیا ایران قادر بوده بیش از میزانی که تاکنون تولید کرده، تولید کند؟ایران دچار تحریم‌های آمریکا و تحریم‌های شورای امنیت شد. حتی اکنون و بعد از برجام عملا هنوز تحریم‌های غیر هسته‌ای برداشته نشده است و صنعت نفت ایران قادر نبوده و نیست که تکنولوژی و سرمایه مورد نیاز را برای توسعه مخازن جذب کند، بنابراین واقعا قادر به تولید بیش از میزانی که تولید کرده نبوده است.
مساله دیگری که درمورد نفت ایران و به طور کلی منابع نفتی مطرح است، این است که جهان به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر و نو حرکت می‌کند و گفته می‌شود نفت و گاز جایگاه خود را از دست خواهند داد. به نظر من نمی‌توان گفت که نفت در 30 سال آینده کاملا بی‌ارزش خواهد بود. این موضوع هنوز جای بحث دارد که آیا 30 سال آینده فقط از انرژی‌های نو استفاده می‌شود؟
به طور کلی در تشریح وضعیت صنعت نفت ایران باید گفت ایران دومین قدرت اوپک بود اما در حال حاضر این قدرت به چالش کشیده شده است. این موضوع در سال‌های اخیر و دوران تحریم اثبات شد که حذف ایران از بازارهای جهانی نفت کار چندان مشکلی نیست. در دوران تحریم، صادرات ایران به شدت محدود شد، بازر اروپا و شرق آسیا را از دست دادیم و برای بازاریابی دچار مشکل اساسی شدیم.
ایران بعد از فروپاشی شوروی فرصت‌های بسیار خوبی برای اینکه به‌هاب انرژی منطقه تبدیل شود داشت. اگر چند خط لوله از کشور می‌گذشت، ایران مسیر ترانزیت می‌شد و سوآپی که در دوران اصلاحات انجام می‌شد ادامه داشت امکان تحریم ایران مشکل‌تر می‌شد. به عبارت دیگر هرچقدر مراودات با کشورهای منطقه و همسایه بیشتر باشد حذف شدن از بازار مشکل تر است.اتفاقی که برای ایرن نیفتاد.
نگاه ایران به نفت هیچ‌گاه بلند مدت نبوده و نخواستیم آینده را ببینیم. فقط شعارهای بی‌عمل داشته‌ایم و عملا به جایی رسیده‌ایم که می‌توانند به راحتی ما را از بازار حذف کنند.
تحلیل گر حوزه انرژی: مرتضی بهروزی فر
انتهای پیام/
