به گزارش صنعت کار، امروز کمتر صنایعی دیده می‌شود که از محصولات فولاد آلیاژی استفاده‌ای نداشته باشد. در واقع این محصولات، فولادهایی هستند که با افزودن عناصری مانند کروم، نیکل، منگنز، مولیبدن و وانادیوم، خاصیت آلیاژی به‌دست آوردند. بدین معنا که خواص‌شان به‌طرز چشمگیری بهبود یافت و توانستند بافت خود را در برابر خواص خوردگی و سخت‌شدگی قدرت ببخشند.
آلیاژسازی با هدف بهینه‌سازی و ارتقای خواص مکانیکی و شیمیایی ترکیبات فلزی انجام می‌شود. این ترکیبات در طیف‌های متنوع و گوناگون خود، پاسخگوی نیاز انواع‌واقسام صنایع هستند. پس بدیهی است که به‌عنوان کالاهایی استثنایی،استفاده‌های زیادی داشته باشند. این مقاله با هدف آشنایی شما با پرکاربردترین فولاد های آلیاژی نگارش شده است. اگر به اقتضای فعالیت کاری خود، با این فرآورده‌ها سروکار دارید، مطالعه این متن را از دست ندهید.
روند تولید محصولات فولاد آلیاژی
آلیاژ، یک واژه فرانسوی و معنای لغوی آن، ترکیب‌کردن است. این محصولات، در حقیقت ورق‌هایی هستند که از یک عنصر فلزی پایه و چند عنصر غیرفلزی تشکیل شده‌اند. در فرایند آلیاژسازی، ابتدا مواد فلزی ذوب و سپس سایر عناصر هم به‌صورت مذاب به آن اضافه و ترکیب می‌شوند.
شاید بپرسید که این فرایندهای ترکیب با چه هدفی انجام می‌شوند؟ می‌دانید که فلزها در حالت خالص، بسیار واکنش‌پذیر هستند و این ویژگی، کاربرد آن‌ها را در صنایع با مشکل مواجه می‌کند. در این شرایط، افزودن ترکیبات غیرفلزی به عنصر مد نظر، خاصیت رسانایی، چکش‌خواری، شکل‌پذیری، انعطاف‌پذیری و استقامت در برابر ویژگی‌های نامطلوب زیست‌محیطی می‌بخشد.
معرفی چندی از محصولات فولاد آلیاژی که بیشترین کاربرد را در دنیای امروز دارند
از صنایع قالب‌سازی و ماشین‌سازی گرفته تا صنایع غذایی و تولید ظروف آشپزخانه، همگی به‌نحوی نیازمند حضور قدرتمند فولادهای آلیاژی هستند. گویا امروز، بدون وجود این موادی که عضو فعال و پیشرو تولیدات گوناگون شناخته می‌شوند، قرار است پای همه‌چیز بلنگد.
گفتیم و دانستید که فولادهای آلیاژي براساس مقادیر مختلف ترکیبات و خواص و قابلیت‌هایی که ارائه می‌دهند، انواع متعددی دارند و با نام‌های مختلفی شناخته می‌شوند. برخی از پرکاربردترین آن‌ها را که همواره حاضر در صحنه هستند، در این بخش معرفی کرده‌ایم.
فولاد سردکار، از کاربردی‌ترین محصولات فولاد آلیاژی
(Cold Work Tool Steel) یا فولاد سردکار، از انواع آلیاژهایی است که درصد کربن بالایی دارد و با مقادیر کم‌تری از سایر عناصر ترکیب شده است. ساختار شیمیایی آن‌ها را با درجه سختی و پایداری ابعادی بالایشان می‌توان تعریف کرد. ما این عناصر را با نام سردکار می‌شناسیم چون در ساخت تولیداتی به‌کار می‌روند که دمای سطحی آن‌ها نباید از مرز 200درجه فراترباشد.
ازآنجایی‌که این محصول آلیاژی ازلحاظ عملکرد دمایی ، تفاوت در ساختار شیمیایی، خواص مکانیکی و کاربرد، در گریدهای متنوعی عرضه می‌شود، شما قیمت روز فولاد سردکار را در رده‌های مختلفی در بازار مشاهده میکنید. بنابراین، باید ابتدا نیاز خود را نسبت به آن‌ها بشناسید.
فولاد گرم کار، فرآورده ای رایج در بین محصولات فولاد آلیاژی
(Hot Work Tool Steel) یا فولاد گرمکار، به دسته‌ای از محصولات اطلاق می‌شود که در محدوده دمایی 350 تا 700درجه سانتی‌گراد، استقامت خود را حفظ می‌کنند. در واقع آن‌ها نقطه مخالف فولادهای سردکار هستند و در فرایندهای مختلفی همچون برش‌کاری، سوراخ‌کاری و فرم‌دهی که با حرارت بالا سروکار دارند، به ایفای نقش می‌پردازند.
ناگفته نماند که قیمت فولاد گرمکار به‌دلیل کاربرد گسترده آن در صنایع، از مهمترین مسائلی است که متقاضیان به‌دنبال یافتن آن هستند. لازم است بدانید که این عناصر در 3 گروه کروم‌دار، تنگستن‌دار و مولیبدن‌دار وجود دارند و هریک از آن‌ها برحسب گرید، خواص مکانیکی، مقادیر ترکیبات به‌کاررفته و اندازه، مجددا به زیرمجموعه‌های متعدد دیگر تقسیم می‌شوند.
بنابراین، شما تعرفه این محصول را در محدوده‌های متنوع و احتمالا کمی گران‌تر از برخی محصولات فولادی می‌بینید و دلیل آن هم تناسب این فرآورده آلیاژی با طیف وسیعی از اهداف کاری است.
محصولات فولاد آلیاژی تندبر
فولادهای آلیاژی تندبر، همان‌طور که از نام آن‌ها بر می‌آید، اغلب برای کاربری‌های برشی استفاده می‌شوند. باتوجه به شرایط کاری این محصولات، درصورتی‌که از سختی کافی برخوردار نباشند، به‌سرعت کند خواهند شد. به همین دلیل، در روند تولید آن‌ها ترکیبی از خواص مطلوب فولاد گرمکار و سردکار استفاده می‌شود تا هم سختی خوبی داشته باشند و هم در شرایط دمایی بالا، دوام خود را حفظ کنند.
فولادهای تندبر که با نام خشکه هوایی هم شناخته می‌شوند، ترکیبی از عنصر فلزی فولاد با عناصر غیرفلزی مانند کبالت، تنگستن، وانادیوم، سیلیسیوم، کربن و کروم هستند که هریک از این ترکیبات، مولد نمونه‌ای از خواص مقاومت به سایش، بُرندگی، سختی یکنواخت و مقاومت به دمای بالا در فرآورده نهایی هستند.
محصولات فولاد آلیاژی مقاوم در برابر حرارت
در واقع اکثریت محصولات آلیاژی، عملکرد دمایی مطلوبی دارند اما دراین‌بین، فولادهایی با نام نسوز یا مقاوم به حرارت شناخته می‌شوند. این محصولات در ساخت ابزار و تجهیزاتی به‌کار می‌روند که بیشترین حرارت را از خود نشر می‌دهند.
فولادهای نسوز، ساخته‌شده از انواع آلیاژهای کروم، کروم ـ نیکل و نیکل ـ کروم هستند و در استانداردهای متنوعی وجود دارند. آن‌ها با خاصیت‌هایی همچون مقاوم نسبت به خزش و خستگی در دمای بالا، مقاوم نسبت به اکسید کربن، بخار آب و ساییدگی، کاربری‌های گسترده‌ای در ساخت قطعات و اجزای کوره‌های عملیاتی، قالب‌سازی شیشه و کریستال، پخت محصولات آلیاژی و صنایع نیروگاهی دارند.
محصولات فولاد آلیاژی اتومات
محصولات آلیاژی اتومات به‌دلیل داشتن مقادیر مشخصی از سرب یا سولفور، نرم و انعطاف‌پذیر هستند. این فولادهای خوش‌تراش را در صنایع مرتبط با ماشین‌کاری و تراش‌کاری استفاده می‌کنند چون خاصیت شکل‌پذیری‌شان، اجازه ترک‌خوردگی و شکستن را به آن‌ها نمی‌دهد.
با این‌که فولادهای آلیاژی اتومات به‌دلیل داشتن عناصر سمی سولفور به تولید گازهای سرطان‌زا می‌انجامند اما ازطرف‌دیگر، نمی‌توان قابلیت جوشکاری فوق‌العاده آن‌ها را برای تولید انبوه قطعات دستگاه‌های اتومات نادیده گرفت.
جمع‌بندی
محصولات فولاد آلیاژی (Alloy Steel)، یک نمونه برجسته از 4نوع فولاد هستند که با عناصر مختلف غیرفلزی، یک الی 50درصد وزن خود آلیاژ می‌شوند. این فرآورده‌ها به‌دلیل داشتن خصوصیاتی مانند دسترس‌پذیری بالا، قیمت مناسب، استخراج و تولید آسان، اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده‌اند.
فولادهای آلیاژي، با بسیاری از حوزه‌های تولیدی و تعمیری جهان قابلیت هماهنگی دارند. به همین دلیل، کمتر صنایعی را می‌توان نام برد که با فولاد و توانایی‌های محصولات آلیاژی آن سروکار نداشته باشد.
انتهای پیام/
