ماهنامه صنعت کار نوشت؛ در مسیر و فرایند توسعه اقتصادی و صنایع هر کشور، سازمان‌های توسعه‌ای می‌توانند در نقش سازمان‌هایی ظاهر شوند که تسهیل و سرعت را برای پیشرفت به همراه دارند. ایجاد یک سازمان توسعه‌ای زمانی اهمیت پیدا می‌کند که کشورها خلایی در میان فعالت‌های صنعتی خود احساس می‌کنند. یکی از وظایف عمده این سازمان‌ها ایجاد ارتباط میان صنعت و اقتصاد و همچنین تسهیل برخی قوانین برای شرکت‌هایی است که می‌خواهند به صنعت کشور کمک کنند.
شاید از نام این سازمان‌ها اینگونه برداشت شود که آن‌ها با در اختیارداشتن منابع مالی مختلف به شرکت‌ها و کسب و کارهای صنعتی کمک می‌کنند اما وظیفه اصلی این سازمان‌ها چیز دیگری است و آن‌ها بیشتر در زمینه تسهیل فعالیت‌های صنعتی از طریق توسعه تکنولوژی در کشور، شبکه گستری و به هم رسانی کسب‌و‌کارها، توسعه مدیریت و منابع انسانی، توسعه صادرات، گسترش سرمایه‌گذاری و جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی فعالیت می کنند تا از این طریق فعالیت‌های صنعتی را گسترش دهند.
البته باید این مورد را اشاره کنیم که سازمان‌های توسعه‌ای، مراکزی هستند که با توجه به شرایط ویژه اقتصاد و صنعتی به وجود می‌آیند و با توجه به جهت گیری‌های اقتصاد و صنعت یک کشور در زمینه‌های مختلف وارد عمل می‌شود. سازمان‌های توسعه‌ای به طور کلی در راستای ایجاد ظرفیت برای کسب و کارها و پیشرفت‌های اقتصادی فعالیت می کند.
وجود سازمان‌های توسعه‌ای در کشورهای پیشرفته نیز به یک امر مثبت برای اقتصاد تبدیل شده است و برخی از کشورهای پیشرفته دنیا نیز از این نهادها استفاده می کنند. در دیگر کشورهای دنیا که وجود اینگونه سازمان‌ها در آن‌ها تعریف نشده، غالبا سازمان‌های دولتی و وزارت خانه‌ای مسئول به امر توسعه می پردازد.
«سازمان اقتصادی آمریکا»، «سازمان توسعه صنعتی سازمان ملل (یونیدو)»، «سازمان توسعه صنایع چین»، «سازمان افزایش سرمایه گذاری و گسترش صنایع ایتالیا»، «سازمان توسعه صنعتی مالزی»، «سازمان توسعه تکنولوژی صنایع و انرژی جدید ژاپن»، «سازمان توسعه صنایع کوچک و پایین دستی هند» و «سازمان توسعه صنایع آفریقای جنوبی» مصداق‌های بارزی هستند از سازمان‌های توسعه ای که در نقاط مختلف دنیا فعالیت می‌کنند و نقش موثری در توسعه صنعتی آسیا، آمریکای لاتین، اروپا و آفریقا و همچنین سایر مناطق داشته‌اند.
بر اساس تحقیقات منتشر شده در مورد سازمان‌های توسع‌ای، سازمان‌های واقع شده در کشورهای آسیایی در زمینه‌های گسترش مطالعات و تحقیقات، قانون گذاری، برنامه ریزی، استقرار سیستم اطلاعاتی، مشاوره‌های علمی و مدیریتی، گسترش و نوسازی صنایع و مواردی در این دست فعالیت می‌کنند. در همین راستا سازمان‌های توسعه‌های کشورهای آسیایی غالبا دولتی و نیمه دولتی اداره می‌شوند.
در آمریکا سازمان‌های توسعه ای غالبا به صورت خصوصی هدایت می‌شوند و اولویت خود را بر روی استقرار سیستم‌های اطلاعاتی و اطلاع رسانی، ارائه مشاوره‌های علمی، مدیریتی و فنی و گسترش مطالعات و تحقیقات قرار داده‌اند. سازمان‌های توسعه‌ای آفریقایی اما فعالیت خود را بر انتقال دانش، تکنولوژی و حمایت از تحقیقات و توسعه رقابت متمرکز کرده‌اند. از همین رو می‌توان نتیجه گرفت که بیشتر تمرکز سازمان‌های توسعه‌ای در دنیا به ارائه خدمات زیرساختی و ایجاد فضا برای رشد صنعت منوط می شود و کمک های مالی کمتر درآن ها وجود دارد.
نکته دیگر خصوصی و دولتی بودن سازمان‌های توسعه‌ای است. از نظر مالکیت این دو نوع سازمان با یکدیگر تفاوت‌های عمده‌ای دارند اما در ماهیت یکی بوده و یکسان فعالیت می‌کنند. با این حال در سازمان‌های توسعه ای دولتی، نقش دولت رنگ بوده و آن‌ها می‌توانند در سیاست گذاری و و تنظیم قوانین و مقررات نیز دست داشته باشند. همچنین سازمان‌های توسعه‌ای دولتی می‌توانند از امکانات ویژه ای که در اختیار دارند برای تسهیل قوانین و همچنین ایجاد مشوق‌ها برای شرکت‌های صنعتی استفاده کنند. در مقابل شرکت‌های توسعه ای خصوصی بیشتر تحت تاثیر نفوذ اعضای هیئت مدیره آن هستند.
تا اینجا با نقش و تعداد و عملکرد سازمان‌های توسعه ای در کشورهای مختلف دنیا آشنا شدیم و شاید بد نباشد که نگاهی به چند سازمان اصلی و بزرگ در این زمینه داشته باشیم. هر کدام از این سازمان‌ها تمام تلاش خود را می‌کنند تا زیرساخت‌ها را برای توسعه صنعتی ایجاد نمایند.
سازمان توسعه صنایع سازمان ملل
اولین سازمانی که به بررسی آن خواهیم پرداخت، سازمان توسعه صنایع سازمان ملل است که به نام اختصاری UNIDO شناخته می‌شود. هدف اصلی واولویت این سازمان بر روی توسعه صنایع برای کاهش فقر، جهانی سازی و حفظ محیط زیست گذاشته شده است. در ژانویه ۲۰۱۸ اعضای این سازمان به ۱۶۷ نفر رسیده است و آن ها معمولا برای آینده سازمان و همچنین مقررات تصمیم گیری می کنند.
این سازمان وظیفه دارد تا برای توسعه صنایع در کشورهایی که عضو هستند اقدام کند. البته هدف اصلی بر آن گذاشته است که صنایعی که قصد توسعه دارند باید پایدار و جامع باشند. فعالیت‌های یونیدو به چند دسته تقسیم می‌شوند که هر کدام زیر مجموعه‌های خاص خود را دارند. همکاری فنی، سرویس‌های مشاوره‌ای قوانین و آنالیز و تحقیق، فعالیت‌های مربوط به کنترل کیفیت و استاندارد و مواردی برای توسعه صنعتی و تکنولوژیک از جمله فعالیت‌هایی هستند که سازمان یونیدو انجام می‌دهد. برای رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده یونیدو در طول ۱۰ سال گذشته زیرساخت‌های خود را بهبود بخشیده و منابع مالی را افزایش داده است. این سازمان خود را یک کاتالیزور در مورد توسعه صنایع می‌داند.
سازمان توسعه انرژی های نو و تکنولوژی صنعتی ژاپن
سازمان دیگری که بد نیست نگاهی به آن داشته باشیم NEDO یا سازمان توسعه انرژی های نو و تکنولوژی صنعتی در ژاپن است. در اکثر نقاط دنیا سازمان های توسعه ای برای صنایع پیشرفته و جامع به کار گرفته می شوند اما ژاپن تصمی گرفت تا یک سازمان جداگانه و منحصر به فرد ایجاد کند. در پی مشکلات نفتی در دهه ۱۹۷۰ میلادی در ژاپن احتیاج به یک سوخت جایگزین احساس می شد به همین سبب سازمان توسعه انرژی های نو و تکنولوژی صنعتی ایجاد و در سال ۱۹۸۰ فعالیت اصلی خود را آغاز کرد. بعدها تحقیقات نیز به بخش های این مورد اضافه شد و اکنون این سازمان یکی از قدرتمند ترین سازمان های توسعه ای در زمینه انرژی های نو به شمار می آید.
در حال حاضر نقش سازمان توسعه ای NEDO در اقتصاد ژاپن انکار ناپذیر است چرا که این سازمان طی سال های فعالیت خود توانسته است پیشرفت های گسترده ای در این زمینه داشته و فعالیت مثبت آن کمک شایانی به کشور کرده است. دو هدف پایه این سازمان را می توان یافتن انرژی و مشکلات زیست محیطی در دنیا و همچنین توسعه تکنولوژی صنعتی دانست.
توسعه صنعت و اقتصاد آفریقای جنوبی
یکی دیگر از سازمان‌های توسعه ای که از سال های دور فعالیت خود را آغاز کرده است به نام IDC متعلق به آفریقای جنوبی است. این سازمان زیر نظر دولت این کشور هدایت شده و به توسعه صنعت و اقتصاد مشغول است. این سازمان هدف اصلی خود را کمک به صنایع پایداری است که می توانند به کشور پافریقای جنوبی و همچنین کل قاره آفریقا کمک کنند. لازم به ذکر است که فعالیت های این شرکت از سال ۱۹۴۰ در این کشور پاغاز شده و تا امروز پروژه های مختلفی را در افریقا و دیگر کشورهای این قاره به نتیجه رسانده است.
مترجم صنعت کار: محمد امین زمانی ندافان
انتهای پیام/
