تاپنفت و پتروشیمیویژه ها

توسعه پارس جنوبی به چه قیمتی؟

به گزارش صنعت کار، گنبد شمالی قطر به همراه میدان گازی پارس جنوبی از معروف ترین میادین گازی جهان است. میدانی که حدود 9700کیلومترمربع مساحت دارد و 3700کیلومتر آن برای ایران و6000 کیلومتر آن متعلق به قطر است.

سعید ساویز کارشناس نفت و گاز درباره این میدان به «صنعت کار» گفت: با توجه به مساحت این میدان  39 درصد این میدان در ایران و 61 درصد آن در آب های قطر واقع شده است.

وی ادامه داد: یک تخمین مهندسی میزان گاز درجا آن را 51 تریلیون متر مکعب برآورد کرده است که با علم روز مهندسی مخزن، 36 تریلیون آن قابل استحصال است، همچنین باید این نکته را ذکر کرد که گاز این میدان تر است، یعنی در هنگام استخراج، مایعی شیری رنگ از آن به دست می آید که به آن میعانات گازی گفته می شود. برآورد شده است که امکان استحصال50 میلیارد بشکه میعانات گازی از کل این میدان وجود دارد.

درواقع نکته اصلی برای توسعه پارس جنوبی همین تر بودن گاز این میدان است. نکته ای که می تواند ایران را در برداشت گاز با مشکل مواجه کند.

ساویز درباره اینکه چه میزان از این گاز و میعانات گازی در بخش قطری و چه میزان در بخش ایرانی وجود دارد، تصریح کرد:  36تریلیون متر مکعب گاز در جا دربخش قطری وجود دارد که از این میزان 26 تریلیون آن قابل برداشت است و البته برآوردها نشان می دهد که 32 میلیارد بشکه میعانات می تواند سهم بخش قطری باشد.

وی ادامه داد: بخش ایران 14.2 تریلیون مترمکعب گاز دارد که 10 تریلیون ان قابل برداشت است و البته سهم ما از میعانات گازی شاید به 18 میلیارد بشکه نیز برسد.

 

توسعه در قطر و ایران

باتوجه به اهمیت این میدان بهتر است نگاهی به توسعه صورت گرفته از سوی هر دو کشور داشته باشیم.

قطر توسعه و بهره برداری از این میدان را در 1991 آغاز کرد این توسعه در 16 فاز و در نقاط مرزی با ایران بود. جالب است بدانید باقی میدان از سوی قطر دست نخورده مانده است. اما ایران توسعه را از 2001 آغاز کرد و در ابتدا فازهای غیر مرزی 2و3 توسط توتال، 4و5 توسط انی ایتالیا و 6و7و8 توسط استات اویل نروژ توسعه داد، اما به زودی دچار بد عهدی توتال و البته عدم مشارکت بین المللی ها شد.

در چنین شرایطی شرکت های ایرانی با تکیه بر درس آموخته های ناشی از همکاری با همین شرکت های بین المللی دست به کار شده و اقدام به توسعه تمامی 24 فاز شناخته شده به جز فاز 11 کردند.

حال این سوال مطرح است آیا قطر توانایی چنین توسعه ای را نداشته یا آنکه ایران در توسعه پیش دستی کرده است؟

ساویز درباره این موضوع اظهار کرد: نمی توان کار توسعه شرکت های ایرانی را بی نقص دانست اما باید به این نکته اعتراف کرد که توسعه این فازها توسط شرکت های ایرانی انقلابی بزرگ در صنعت نفت و گاز کشور بوده و در واقع نشان دهنده این موضوع است که تکنولوژی توسعه میادین گاز میعانی در آبهای کم عمق به شرکت های ایرانی منتقل شده است.

وی تصریح کرد: تا انتهای سال 1397 ایران با افزایش سهم برداشت خود از پارس جنوبی روزانه 610 میلیون متر مکعب گاز برداشت کرده است که حدوداً برابر برداشت قطری ها از این خوان نعمت الهی است.

به گفته این کارشناس نفت و گاز، اما یک نکته فنی وجود دارد که همواره در غریو شادی مدیران ایرانی در سبقت از قطر گم می شود. چرا قطری ها با داشتن 60 درصد میدان و آغاز توسعه یک دهه پیش از ما، به اندازه ما و شاید اندکی کمتر از ما از گاز این میدان مشترک برداشت می کنند؟ و چرا با وجود اتصال به بازارهای بین المللی تمامی بخش قطری را توسعه ندادند تا تولید خود را به دو برابر افزایش دهند؟

ساویز بیان کرد: جواب در علم مهندسی مخزن نهفته است، اگر افت فشار از یک میدان گاز میعانی افزایش یابد و فشار متوسط این میدان در زیر زمین به زیر نقطه شبنم برسد، میعانات به جای اینکه همراه گاز خارج شده و در تاسیسات روی زمین مایع شود، در درون زمین و در دل سنگ جداشده و به دیواره سنگ می چسبند و در نتیجه نرخ برداشت میعانات گازی به شدت کاهش می یابد. یعنی برداشت رقابتی یک سناریو غیر اقتصادی در توسعه یک میدان گاز میعانی است و درست مانند کاری که قطری ها علیرغم مشترک بودن میدان انجام می دهند، برداشت صیانتی سیاست گذاری صحیح در توسعه و تولید از چنین میدانی است.

وی تاکید کرد: همچنین به زودی و با توجه به افت فشار در این مخزن برای ارسال گاز از سکوهای تولیدی به ساحل و غلبه بر مایعات مجتمع در خطوط لوله دریایی به کمپرسور جهت فشار افزایی نیاز خواهد شد.

به گزارش صنعت کار، آن طور که پیداست قطر بی تدبیر به سراغ برداشت ذخایر گازی این میدان نرفته است. متاسفانه وضعیت فشار فعلی پارس جنوبی حاکی از سیاست گذاری های اشتباه در توسعه این میدان است. موضوعی که می تواند در سال های آینده تهدیدی برای تامین گاز کشور باشد. شاید بهتر باشد وزارت نفت همین امروز اقدامات کارشناسی برای جلوگیری از این تهدید را در دستور کار قرار داده و میزان برداشت خود را کاهش دهد. این در حالی است که در هفته های گذشته کمبود گاز منجر به مازوت سوزی صنایع و به دنبال آن افزایش آلودگی در کشور شد.

توسعه انرژی های پاک می تواند بهترین راه برای کاهش مصرف گاز باشد. موضوعی که با همت وزارت نیرو و صنعت در کنار وزارت نفت محقق خواهد شد. وزارت نیرو باید در راستای توسعه انرژی های پاک به سمت جذب سرمایه گذاری رفته و میزان استفاده از این انرژی ها را افزایش دهد.

هرچند منابع نفت و گاز نعمت های خدادادی به کشور هستند اما این منابع روزی به پایان خواهند رسید در حالی که نسل های آینده نیز به نفت و گاز نیاز خواهند داشت.

 

 

انتهای پیام/

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا